UA PEI SAMOA O SE ‘AUVAA LEALEA! Translated- (Samoa is like a boats crew driven off by a strong wind)

01 May 2016, 12:00AM

Tatou te faafetaia pea le alofa ma le agalelei o le Atua ia i tatou uma-mai lena vaiaso i le feagai ai ma faiva ma tiute e o’o mai i lenei taeao.

E ui foi ina faa-manu pō’ia i ofaga i tatou i mala ma puapuaga, aemaise ai o le maliu ma le oti, ae o le mea moni ma le mea mautinoa- o le tele ma le anoanoa’i o tatou tiga ma faanoanoaga-o tele foi lea o le alofa mutimutivale ma le agalelei o le Atua- e tafiese ai loimata o le faanoanoa –ae sui i le fiafia ma le oliolo!

Ia- i le Atua Poto e toatasi le viiga ma le faaneetaga-e amata atu nei se’ia o’o i le faavavau, faavavau lava. Ae alo maia-o le tatou talanoaga masani foi lenei ma le ‘aufaitau o lenei nusipepa-aemaise ai foi le mamalu o le atunuu o loo fiafia pea e faitau i ai.

Ae pei lava ona masani ai-o lenei talanoaga e leai sona faamoemoe e tuua’ia pe faaleaga ai se tasi.

E leai foi sona faamoemoe e faaoloataua ai se tasi; ae tasi pe lava lona faamoemoe e tusa ai ma le matafaioi a soo se nusipepa-o le faailoa atu lea o mea uma o loo tutupu i lo tatou atunuu-o fea na tupu ai ae o ai ua pogai ai-o aafia ai tagata o le atunuu pe leai-ona fai lava lea o latou outou faamasinoga ma faailoa mai outou finagalo tatou te faasoa faatasi i ai ma le faamoemoe-ia maua ai se togafiti poo se vaifofo e fo’ia ai.

Ia alo maia-o lena ua faaalia i luga le ulutala o le tatou talanoaga- ma e i ai lou taofi-e lava ma totoe le silafia o le atunuu i le uiga moni o lea ulutala. Ae afai lava e le o maua atoatoa e nisi-ua talafeagai la ona ‘ou fesoasoani atu.

O le tatou ulutala fai mai “UA PEI SAMOA O SE ‘AUVA’A LEALEA” E lelei ona iloa poo le a tonu lava lea ituaiga o Vaa! O le tali-o le igoa o lea vaa- o le VAATELE. O luga o lea ituaiga o vaa- e lua ona vaega- o le vaega i luga ma le vaega i lalo.

O le vaega i luga e igoa o le “FATALELE”-ae o lona vaega i lalo e igoa o le “FATAFOLA”. O le Fatalele- e na o Tautai e faaaogaina; o le Fatafola-o le vaega lea e api ai le ‘aumalaga poo le pasese.

O lea foi ituaiga o vaa- e na o le lua lava ona La faitauina- o le “La Fala”  lea fai m- e lalaga i le laufala poo le laupaoga mafiafia ina ia faigata ona masae ma faaleagaina. O lona lua o La o lea vaa-o le “La ‘Afa”-e lalaga i le ‘afa matuatua ina ia faigata ona masae ma faaleagaina.

A agi fisaga la le matagi pe ua malū-ona sisi lea o le La Fala e folau ai; ae a agi lukaluka pe ua malosi le matagi-ona sisi lea o le “La Afa” poo le La malosi na te mafai ona tauaveina le Vaa-ina ia faasaoina le soifua o le ‘auvaa ma le pasese.

Afai la tatou te manatunatu i folauga a o tatou matua i aso ua mavae-o vaa ia sa latou faaaogaina. I le tele o tausaga o ia folauga- e tala lasi a latou malaga na afatia ai i le sami  ma le anoano o faafitauli. Fai mai o le o’o’oga o ia faafitauli- o le faatama’ia lea o latou vaa.

O lona uiga-ua gaui ma masaesae La; ua malepelepe le Fata Lele-masofasofa le Fata Fola. O lona uiga- ua leai se faamoemoe mo se lavea’i-ona fai mai lea o Tautai-“Faalelea le Vaa”.

Ua na o le moana sausau itu uma e tau i ai le vaai; ua leai se motu e toe vaaia mo se lavea’i-ona faalealea ai lava lea ma le le mautinoa- e pei o se tagata ua faasevasevaloaina. Ia, o le tulaga moni lea ua ai nei Samoa-‘Ua pei o le ‘Auva’a Lealea-‘ua leai se faamoemoe.

Ua matua le iloa lava e Tautai o loo i ai nei- poo fea le itulagi e sao ai le Vaa o Samoa. Ua le iloa foi e le pasese poo le atunuu-pe faamata e mafai ona toe faasaoina i latou mai lea tulaga faigata –ua i ai nei le vaa o Samoa-talu ai le faatautala ma le faimea pi’opi’o o Tautai.

Ua fiu tagata e ola ma pologa ona o le faatautala ma le le popoi o tautai o le atunuu. O le tamaoaiga o le atunuu ua sese lima ua tu’u i ai; ua faa-lima-poto e le fiapule ma le faaalualuō ma le tu’inanau ua le faamalieina.

A faapefea la ona lē ‘auva’a lealea’ le atunuu- pe afai e le o popona tautai i le vaa ma ola o tagata vagana ai tupe mo latou lava manuia? A silasila i le mativa ma le le tagolima ua i ai nei Samoa-o le fesili-o ai e pogai ai?

E pogai mai Ta’ita’i le popoi ma le le alolofa o loo saili o latou manuia i tupe ma mea faitele a le atunuu. A faapefea la ona lē ‘auvaa lealea le atunuu pe afai- e fai e latou faaunegatupe ma faaaoga sese tupe a le atunuu- ae totogi e tagata matitiva a latou faiga.

A tuu lava i le mea moni- “ua toe lava o le ‘ea a le Atua” lea e manava ai le atunuu -e le’i  o’o i ai se lafoga a le Malo.E totogi e tagata lafoga mai o latou totogi-toe o atu e faatau i faleoloa-ua i ai foi isi lafoga.

O ai na faia na mea? O le Vaega Faa-Upufai lea e faafoeina le malo o le atunuu. Ae lē ona pau lena. O lea foi e totogi e le atunuu tupe e faatau mai ai suau’u- e vili ai le eletise-ae toe totogi foi pili o latou molī - atoa ma le aitalafu a le Faalapotopotoga o le Malosi Faa-Eletise-ma le isi anoano o tupe a le atunuu o loo faaaoga sese- e ala i le faaaoga sese o taavale a le malo e le aufaigaluega.

A tatou tilotilo i le aitalafu a Samoa o loo I fafo-o lea ua silia i le $1 piliona! O ai la na te totogiina? O le tali –o le atunuu atoa poo tatou! Ana faapea la e na o taitai o le Malo e pi’opi’o-ia atonu e tau feooloolo; ae o le mea lea ua tupu- e pi’opi’o ta’ita’i o le Malo- toe pi’opi’o ma tagata faiglauega-ma ua pei lava o ni meatotino a o latou aiga ma ua uma ona faamaonia na mea uma- e le Lipoti a le Pule ma Su’etusi Sili-lea na toe faamaonia atili e le Komiti Filifilia a le Palemene- e igoa o le Komiti a Alii Ofisa o le Palemene.

Ua toetoe lava o aso uma tatou te vaai ai i tala fou ma le anoano o faiga pi’opi’o-o lona uiga-o lea lava e fai-ona ua suamalie! Ae o le mea mata’utia-o le le fiu o ia tagata e fai mea pi’opi’o; e peiseai o lo fai se tauvaga poo ai e maoa’e lona piopio.

O le fesili la- sa i ai ni faiga faapenei i le amataga o le Malo Tutoatasi o Samoa? Afai sa ta’ita’i e Tamaaiga le atunuu mai le amataga-sa latou faia ni faiga pi’opi’o faapea-e pei ona fai i le taimi nei-e Vaega Faa-Upufai?

O le tali moni ma le faamaoni-E LEAI! Aisea? Leaga sa taitai le Malo e Tama –a-Aiga-ma sa tasi pe le filfiliga; sa leai ni nei mea o Vaega Faa-Upufai!

O le mea uiga ese la o ia aso- e lei o’o se tamaoaiga o Samoa i ni faitau miliona ma miliona -e pei ona i ai nei- ae tou te silafia- sa leai ni tagata matitiva e feoai solo i ala tetele e pei ona i ai nei- e faatau atu ni a latou oloa!

Sa leai foi ni tagata e aisi solo i le Tulaga. Aisea? Na matua faasaga Tamaaiga e faaaoga tatau laufanua  o le atunuu i faatoaga ma sa la’u le fa’i, talo, taamu, popo ma le koko ma isi mea i fafo. O le pogai lena –sa leai ai se mativa i Samoa e pei o le taimi nei! Aisea?

Leaga sa finau tagata Samoa uma e gagau le vao ma fai faatoaga ma la’u i fafo! Ae a le Malo? Sa faasaga le Malo e faaaoga nai tupe laiti na maua- e saili ai se manuia o le atunuu.

Mai ia Fiame Matafa Faumuina Mulinuu II le Palemia muamua o Samoa e tau mai ia Tupuola Efi-e leai se tasi o i latou na faia ni taupulepulega leaga ma ni faiga pi’opi’o faapenei- e faapea na maumau ai le faitau miliona ma miliona o tupe a le atunuu e pei o le taimi nei!

Afai la e fai se fesili pe aisea na latou lē faia ai ni faiga pi’opi’o e pei ona fai nei i o latou taimi-O le tali moni-“E musu i avea Samoa ma Auva’a Lealea; o lona uiga- e matua alolofa moni i lo latou atunuu na tafetotoi ai le atunuu ma o latou matua!

O lea la ua uma le Faiga-Palota -ma o le fesili la-“E te fiafia pea e avea oe, lou aiga, lau fanau, nu’u ma lou itumalo - ma se tasi o le ‘auvaa lelea o loo i ai nei?  Fai lau filifiliga ona ta’u mai lea! Afai la e tatau ona manauia le atunuu-e manuia ona o lau faaiuga na fai i le Palota.

Ae afai e tumau pea ona malaia Samoa-e mafua foi ona o lau faaiuga na fai i le Palota.Ia manuia tele le Aso Sa Samoa ma lenei vaiaso fou ma ia faamanuia atu le Atua!

01 May 2016, 12:00AM
Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>