“E SUᾹMALIE FAA-NIU ‘A’ATI”-IS THE PLEASURE WORTH THE PAIN? O FETAUI LOU TAUI MA LOU TAUTIGA?

03 April 2016, 12:00AM

E le uma le faafetai ma le faamanu i le Atua-ona o lenei foi ua tatou aulia manuia mai lenei Aso Sa-o le Aso lea o Tapuaiga Faitele a Samoa i le Atua Tolutasi Paia-na filifilia e matua e faavae ai lo tatou Malo Tuto’atasi!

Ua mavae atu lena vaiaso sa feagai ai le atunuu ma tiute ma faiva- e le gata i le fatu-aiga tausi, ae o le uta ma le tai-o tiute masani i faiva ma tiute ua totofi i ai, aemaise ai o nai fanau sa alo atu i Taaloga a Tupulaga Talavou o le Tapulega- lea ua tini ma ua taunuu e aunoa ma se mala e afe. 

E ui foi ina po’ia i tatou i mala ma puapuga –o faalavelave e tutupu faafuase’i aemaise ai o le maliu ma le oti ua motusia ai mafutaga pele ma matua-uso ma tuafafine aemaise ai o nai fanau pele- ae o le upu moni- o le tele o tatou tiga ma puapuaga-o le tele foi lea o le alofa ma le agalelei o le Atua e faamafanafanaina ai tatou!

Ia-ia fo’I atu pea i le Atua Poto e Toatasi le Viiga ma le Faaneetaga- e faavavau, faavavau lava! Ia alo maia-o le tatou Talanoaga masani foi lenei ma le ‘aufaitau o lenei nusipepa-aemaise ai foi o le mamalu o le atunuu o loo fiafia pea e faitau I lenei tusitusiga.

Ae o le fe’au tau molimoli lenei e ao lava ina faamanatu atu pea-O lenei tusitusiga- “e le o se tuuaiga o se tasi; e le o se faaleaga; e le o se faaoloataua foi-ae o le fia faatinoina lava o tiute o nusipepa uma o le lalolagi- “o le faailoa atu lea o mea uma o loo tutupu i totonu o lo tatou atunuu-o ona mafuaga; o ai ua pogai ai- ae o le itu e sili ona taua-“o le a se faiga a le Malo o fai i ai”? 

O le ulutala la o lenei Talanoaga- o lena ua tusia matamata-tetele i luga; ma e i ai le talitonuga- o loo manino ma malamalama lelei i le ‘aufaitau! Ae afai e leai- ia –o le a ‘ou toe taumafai e faapulapula atu teisi ina ia saga manino ai le ‘auga o le ulutala ua faaalia i luga.

“Fai mai le ulutala o le Talanoaga-“E suamalie faa-niu aati” –o lona uiga – e te iloa lava le suamalie o le niu i lona pulu-pe a e tago e agi lona pulu i ou lava nifo. O lona uiga-e te le iloa le suamalie pe a o’a i se mele’i-ae te iloa le suamalie pe a ‘ati i ou lava nifo!

O lona uiga-e faatoa e iloa le suamalie o le niu pe a tu’u i lou fofoga! A toe faaupu la ina ia manino atili- ‘e faatoa e lagona le suamalie o le taui o lou afu maligi- pe a e tofo i ai! Ia-atonu ua vae-seugā o tatou talanoa pea i le tulaga pagatia o loo i ai nei lo tatou atunuu.

Ua outou silasila foi ma matou vaai i lona faamaoniga. O lea e ta’ua i Tala Fou i aso uma le anoano o tagata sulufa’i mai isi atunuu ua o atu i nisi atunuu ona o le fiaola mai faalavelave ma mea faigata o loo tutupu i o latou lava atunuu.

Ua tatou vaai tino foi i le teena o i latou e isi atunuu ua sulufa’i ai i ai. Tatou te lagona le alofa i isi tagata ola-ae galo ai ia i tatou-o lea foi e i ai tagata sulufa’i a Samoa i totonu lava o Samoa. Ua tatou vaaia le anoano ua nonofo solo i poletito o faleola ma aisi i tagata.

Ua tatou vaai tino foi i alualu toto o feoa’i solo i le ao ma le po e tau faatau atu oloa i luga o ala tetele ona o le fia maua o se tupe e tausi ai o latou aiga! O le fesili la- aisea ua faapenei ai Samoa? O se tulaga masani lea o Samoa?

O le tali- o lenei tulaga ua afaina ai le atunuu -e mafua mai faiga faatautala ma faiga pi’opi’o a le Malo. Ua iloa e pili ma mo’o o ia faiga pi’opi’o i tupe ma meatotino a le atunuu-ua pogai ai ona matitiva faapenei le atunuu!

E anoano alo ma fanau a le atunuu ua i’u mai a’oga ae leai ni galuega-toe leai foi ma se mea e tasi a le Malo o fai i ai! A tatou tilotilo i le tulaga pagatia ua i ai nei le atunuu-ua matua leai lava se tuaoi!

Afai la ua alu le tamaoaiga o le atunuu ma ana meatotino i le faatautala o le Malo-o afea la e tofo ai Samoa i le suamalie o lona afu maligi? A tu’u i le tau o le soifuaga ma le VAGST-o ai lea e afaina ai? A fua i le mata’utia o aitalafu a le Malo- o ai e totogiina?

O le upu moni pe afai e fia talitonu i ai Samoa- o soo se mea lava e fai e le Malo- e faamoemoe uma lava i le atunuu! O le fesili la Samoa- e a le niu lena e te taumafa ai? E suamalie pe oona e pei o laau faasaina? 

O Samoa e masani i le taumafa i niu suamalie faa-niu aati-leaga o Ta’ita’i na favaeina le Malo Tuto’atasi o Samoa-latou te faasili le afu maligi o le atunuu-leaga o le latou mau-‘o le afu o le mea e oona-aemaise ai lava o le afu o le atunuu-e mamala.

A tuu mai la i le taimi nei- e leai ma se tagata Samoa e mafai ona faapea mai –“o loo fetaui lona taui ma lona tautiga; o le pogai- e matua leai ma se manuia o soo se ituaiga- o mafai ona selesele i ai tagata o le atunuu.!

Afai la ua le o toe maua se niu suamalie e tagata o le atunuu-o lona uiga- ua toe o moosu’i mea ia e totoe-o niu suamalie uma ua uma ona inu e le Malo  ma o latou aiga!

Toe tuu ane i ai ma le Manu Ainiu o faiga pi’opi’o ma taupulepulega leaga-ua matua masofa atoa ai le toganiu o mea lelei mo le manuia o le atunuu! O le tuu-a-lalo la i le atunuu-afai e te le o toe taumafa Samoa i se niu suamalie- matou te le fefefe e ta’u atu o tatou lava le pogai!

Ua ‘asa la tatou vaai i le manuia faaauau pea-ae faasili le manuia mo se taimi puupuu! Ia o lea o le a tatou alo atu i le Palota!

A tatou fesili la pe o le a lea mea-o le tali –o le tatou filifiliga faitele lena mo e tatau ona ta’ita’ia lo tatou atunuu ina ia maua ai so tatou manuia lautele-ae le na o latou manuia.

A tatou mafaufau la pe ua fia tausaga o faafoe lo tatou atunuu e lenei faiga-malo-o le tali- o lea ua savali i le 40 tausaga! Ae o le fesili taua lava-“O E MANUIA AI PE LEAI?  E leai se tasi na te faatonuina Samoa o le Ao e mamala- ae o le upu moni lava-o ai e tatau ona sailia lo tatou manuia?

O le tali- o tatou lava! O lona uiga- o tatou e filifilia se faiga-malo tou te silafia ma tatou iloa uma- e manuia ai le atunuu atoa? E faapefea la ona manuia le atunuu atoa? E manuia pe a tu’u taupulepulega leaga a tagata faigaluega o le Malo ma faiga pi’opi’o a le Malo!

Ua savali i le 40 tausaga o fia taumafa le atunuu i ni niu e suamalie faa-niu-aati: o lona uiga- “o ni niu suamalie o le taui lea o lona afu” ae le o le ua falōlō ae fai le ivi o le Malo i le faitau miliona ma miliona o tupe a le atunuu ma taavale taugata na faatau i tupe a le atunuu!

O le niu e suamalie faa-niu ‘a’ati- o le niu lena o lou lava afu maligi- e tatau ona e selesele i ai ma lau fanau-ae le o le pule toatasi ai o le Malo e pei o ni tupe a o latou matua ma ni o latou aiga!

Ae tasi lona- “Faamata e suamalie faa-niu aati lau niu Samoa pe afai e tumau pea ona musu le Palemia e ave lea mataupu i le Faamasinoga e tusa ai ma le fautuaga a le Komiti a Alii Ofisa o le Palemene lea na iloiloina le Lipoti a le Pule ma Su’etusi Sili lea na faamaonia ai faiga pi’opi’o matautia na fai i le SLC ma isi matagaluega ma faalapotopotoga a le Malo?

Ae faapefea le Taavale taugata o le Lexus a le Minisita na faatau i tupe a le atunuu?  O le Malo la e le faapito i le malo-e aofia ai ma outou. O le uiga o le upu Malo- o le galulue faatasi lea mo le faaleleia o mea.

O le Malo e amata i lou nuu. O Faiga-malo lelei latou te faaaloalogia aia tatau a tagata ma tausi le tulafono. O le ‘Faimea tonu’ -o lona uiga ia faailoa faaiuga uma a le Malo i tagata.

O le ‘Faimea tonu’ o se faiga lea e taofi ai faiga pi’opi’o O se Malo faa-temokalasi o se malo sa’oloto lea. O le Faimea tonu o le i ai lea o le aia tatau e te iloa ai pe faapefea ona fai faaiuga a le Malo. O le Mautali atu o lona uiga e “tali outou ta’ita’i ia te outou.

O lona uiga o tupe a le malo- ia faaaoga mo le manuia o tagata uma. E noatia Taitai i mea uma latou te fai. E mafai la ona e una’ina latou ina ia tali atu e ala  i lau palota.

03 April 2016, 12:00AM
Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>