Tatala mai le ‘Ato-ponapona a Mosalemi i Samoa

By Mathias Huckert 21 May 2016, 12:00AM

E matua maumaututu le Ta’ita’i o le Fa’atuatuaga Mosalemi i Samoa, o Dr. Muhammad Yahya, e le ta’a’ina le malo o Samoa i se fa’aaliga mai le Fono a Ekalesia So’ofa’atasi i Samoa, ina ia fa’asa le Isalama i Samoa nei. 

Na ta’ua e Dr. Muhammad – ua lausilafia i lona suafa o La’ulu Dan Stanley, o lea lafoga ua ta’ai-fa’atasi ai Samoa ma isi tagata fa’ailoga-lanu fa’atu’i’ese i le Malo o Amerika ae maise lava latou o lo’o lagolagoina Donald Trump lea o lo’o taumafai e fa’asa tagata Mosalemi.  

 “O le fa’apena ni mafaufau o ni tagata-ola,” o lana fa’aaliga lea. “Pei ni aga a se lafupovi. E to’atasi lava e faia se fa’ai’uga ona taufetuli loa lea pei o ni povi.” 

O saunoaga ia a Dr. Muhammad e tali mai ai i fesili sa tu’uina atu e le Samoa Observer e uiga i saunoaga a le Failautusi o le Fono a Ekalesia So’ofa’atasi, o Ma’auga Motu, ia fa’asa le lotu Isalama.

O le fiafia tele i se saunoaga a le Ali’i Palemia ia toe iloilo vaega tau-tapua’iga i lalo o le Fa’avae, na ta’ua ai e Ma’auga - o le Faife’au o le EFKS e fa’apea, e sili ai loa le fa’asa a’ia’i o le lotu Isalama ma fa’apea ai, ona e ono iai ni fa’amata’u i le atunu’u.

“Matou te le o matua mamao ‘ese, leai,” o le fa’aaliga lea a le Faife’au.

“O lo matou mana’o lava lea, ia puipuia o matou tagata mai a’afiaga ia, ui e to’atele lava nisi o tagata lelei o iai, ae o lo’o iai lava nisi e matua mata’utia lava i tagata nei, ne’i o’o mai afaina ai le to’amalie ma le saogalemu o le atunu’u.” 

O fa’amaumauga mai le tusiga-igoa o le 2011, e 98 pasene o tagata Samoa, o tagata e lolotu i ekalesia Kerisiano.

O le isi vaega e aofia ai fa’atuatuaga Hindus, o tagata lolotu ia Buddha ma Ekalesia Iutaia e tele lava ina iai i nofoaga o le taulaga. 

Ae o lo’o iai fo’i ma se fa’apotopotoga o tagata Mosalemi, lea ua i se mea o le 120 tagata ua ‘auai.

O le fa’aaliga a Ma’auga, o le vaega to’agaogao lea na amata fa’atuina i Samoa i le 25 tausaga talu ai, o se fa’amata’u i le atunu’u.  

Peita’i, e matua le-moni lava lea tulaga e pei ona fa’aalia e Dr. Muhammad, lea na saunoa, e sese le mea o lo’o atugalu iai le Faife’au o Ma’auga, o lo’o ta’ita’i-sese e tala le-moni o lo’o fela’ua’i nei. 

“A ua tutupu nei mea ona o fa’asalalauga ma tusitusiga,” o lana fa’aaliga lea. 

“Ua tele ina fa’a’ese’ese e tagata i aso nei, tagata lolotu mai tagata fa’atupu-fa’alavelave. Afai lava o  soifua lelei tagata i totonu o se aiga pei ona masani ai, lona uiga e le o latou o ni tagata fa’atupu-fa’alavelave. Na o tagata e fa’atupu sauaga fa’asaga i isi tagata, o latou na o tagata leaga.” 

Na ta’utino fo’i e Dr. Muhammad, e iai Mosalemi e faia osofa’iga mata’utia i le lalolagi. Ae fai mai, e na o se “vaega to’aitiiti lava” ae le tu’ua’ia uma ai tagata Mosalemi i a  latou gaioiga ma fa’atinoga e fai.

Mo le fa’amatalaga e fa’asa Isalama, na ta’ua e Dr. Muhammad, e le tupu se mea fa’apena. 

“E le mafai ona taunu’u lena mea, o le fa’asa o le matou lotu i Samoa nei aua e pei ai latou o ni tagata fa’atu’i’ese i le lalolagi o tatou iai,” o lana fa’aaliga lea. 

“E matua le-manana’o lava e talia le lotu Isalama ae afai la latou te le talia le fanau a Apera’amo, e fa’afefea ona fai mai o latou o Kerisiano. 

 “Ae sa tatau ona mafaufau lelei i vaega ia ma mulimulita’i i fa’ata’ita’iga mai isi vaega o le tatou lalolagi.

“E le o ano lava Konesula Merkel o Siamani i tagata Mosalemi ua lolofi atu i lona atunu’u, ona o tagata-soifua e iai fo’i a latou aia-tatau. Moni fo’i o ia o se ta’ita’i fa’aPolokiki, ae mamao lava lana silasila fa’aleTagata nai lo i latou nei ua ta’ua o ta’ita’i o a tatou ekalesia i’inei.

“O tatou uma o tagata soifua, e iai la tatou aia tele tele lava i lo latou atunu’u nei ma ona pulega.” 

O le aia lea o lo’o aiaia i lalo o le Fa’avae o le Malo o Samoa. 

Moni ua fa’alogo o lo’o taumafai e suia le Fa’avae o le atunu’u ona o se vaega to’agaogao o tagata Mosalemi, ua fesiligia ai e Dr. Muhammad vaega taua nei.

“A silasila lava i falepuipui i lenei atunu’u. ‘Ou te fesili atu: o iai se tagata Mosalemi i se falepuipui o Samoa?”

Na maua le lagolago a Dr. Muhammad mai se tasi o tamali’i iloga o Samoa, lea sa lapata’i mai, o se gaioiga matua mata’utia lava le fa’asa o se ekalesia i lalo o le Fa’avae o Samoa. 

Na fa’aalia e Porofesa Latilati mai le Iunivesete o Otago, o le mautu o le Kerisiano i Samoa nei, le tasi o mafuaga o le mautu ai ma sologa lelei lenei atunu’u ma o le fa’atuatuaga lea ua mausali ma faiga-malo fa’apea aganu’u masani. 

Ae na ta’ua, o le a aga’i atu ina fa’aletonutonu Samoa pe a taumafai e fa’asa isi fa’atuatuaga ma ekalesia fou.

“’Ou te talitonu lava e le valea e na tusia le Fa’avae o Samoa ma e le tatau ai lava i le malo ona toe lolote fua le Fa’avae. O lo’o lelei lava ma atoatoa i lona tulaga o iai nei.” 

Na ta’ua fo’i e Dr. John Shaver mai le Iunivesete o Otago, i so’o se atunu’u lava e iai ni vaega to’agaogao fa’apea, e faigofie lava ona sosolo ma olaola pe a le-malamalama tagata.

“O le fa’afitauli tele, o le leai o se malamalama’aga, leai ni fa’amatalaga e manino ai, ae maise fo’i, o lagona fa’aleTagata e musua ai e feso’ota’i ma tagata Mosalemi lelei, Mosalemi filemu. A leai mea uma nei, ona fa’alagolago loa lea i nusipepa ma fa’asalalauga fa’alaua’itele e maua ai se malamalama’aga,” o lana fa’aaliga lea. 

“A ua tatou talitonu uma, o fa’asalalauga e uiga i ekalesia nei ma fa’atuatuaga to’agaogao nei o lo’o faia i luga o feso’ota’iga, e mafai ona tu’umamaina ai le manatu fa’apito ma manatu fa’atu’i’ese e fa’asaga atu iai.”

By Mathias Huckert 21 May 2016, 12:00AM
Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>