Manatu O Le Fa’atonu - Aufaigaluega fufula ma si vaega tuma’oti
O lana silasila ma saunoaga pei ona fa’asalalauina i le itulau muamua o le lomiga o lenei aso, e mautinoa lava, le matua to’atele o le mamalu o le atunu’u e i-a fa’atasi i le mau a le Sui Faipule Tuto’atasi mai Salega i Sasa’e, o ‘Olo Fiti Afoa Va’ai
E lua lava vaega taua na saunoa iai: o le so’ona fa’ato’ateleina o le ‘aufaigaluega a matagaluega a le malo ma le leai o se manatu alofa e lagolagoina ai le vaega tuma’oti.
Na ta’ua e ‘Olo, “O le so’ona to’atele na’ua o le ‘aufaigaluega i tulaga maualuluga nei a le malo, o lo’o fa’aalu ai le miliona ma miliona o tupe a’o lea lava e ta’afifili itutino nei e tau totogi o latou sao e fa’aauau ai le mau atina’e o lo’o fa’ateleina pea”.
Moni o lo’o fa’atūtū tonu lona le-fiafia i tofiga o Sui Ofisa Sili, e fai ma fa’atai’taiga o le to’atele na’ua o pule ma sui-pule ae laiti galuega o lo’o latou fa’atinoa, sa fa’apea fo’i lona finagalo i se ‘auala e fa’aitiitia ai le numera o Minisita o le Kapeneta (e 13) ma Minisita Lagolago (13) o lo’o i totonu o lenei tama’i atunu’u e le taitai o’o i se 200 afe ona tagata e ‘ave iai le lagolago.
Lea e talanoa i totogi, o ta’avale, o tupe e fa’aalu i malaga i fafo, o vaega uma ia o o latou totogi e le o aofia ai isi fa’amanuiaga ma tupe o lo’o totogi iai.
O se fa’atusatusaga i lo tatou tua’oi o Niu Sila, lea e fa ma ‘afa miliona le faitau aofa’i o tagata, ae na o le 20 Minisita, 5 Minisita i tua atu o le Kapeneta.
E sa’olele le finau a ‘Olo i le matau a le atunu’u lautele, o le tele o matagaluega a le malo, ua matua fufula ola, e le-atoatoa lelei le fa’atinoina o galuega, e fai lava le mea e malie iai le tama a le olomatua ia, ma ua fa’atele-tupe ma’umau.
Na ta’ua fo’i, o le fa’aopoopoina pea o tulaga maualuluga nei, o le fa’aopoopoga lava lea o tupe e alu i totogi, ae atili leaga ai le fa’atinoga o galuega mo’omia.
I le fa’atulagana o galuega a le malo, e fetaui lelei lona finagle pe a manatu i le mau tupe ua so’ona fa’aalu i le fausia o nei fale-tetele a le malo o lo’o i le taulaga; tupe sa tatau ona fa’aaoga lelei i le faia o nisi fuafuaga e maua ai avanoa faigaluega ma maua ai tupe a tagata ta’ito’atasi fa’apea le atunu’u aoao.
Peita’i, lea ua pusi-nofo uma nei nei fale e avea ma fa’amanatu o ta’ita’i lea e fa’apea o le fa’amuamua lea mo Samoa ma ua talafeagai i le taimi nei, ua le toe avea tatou o se atunu’u e vaivai le tamaoaiga.
Moni fo’i sa tau-manaia le fa’alogologo atu talu ai nei i le Palemia o saunoa fa’apea, ua tatau ona tipitipi i lalo tupe fa’aalu, a’o avea ma Minisita o Tupe i le 2015 ae foliga mai o se ata-komi.
Muamua, o lea fautuaga na mulimuli mai, a ua mae’a ona lapata’ia ai e fa’alapotoptoga tauTupe a le lalolagi. Na fesiligia lava lana afioga i lea tulaga, ae sa fa’ale-mautu mai sana fautuga.
Lona lua, talu ai le tu’ufesili pea o le atunu’u i le so’ona fa’aaogaina le tatau o tupe a le ‘aufailafoga; lea sa fa’atinoina e nisi o sui o lana vaega fa’aUpufai a’o silasila toto’a iai.
A o le iai nei la o le Minisita fou o Tupe e tele ma atoatoa lona silafia o tulaga fa’apea, tatou tatalo ia ma le fa’atuatua, o le a le toe fa’alogoina ia uiga fa’atautala ma uiga le-popoi o le fa’aaluina o tupe a le atunu’u.
E suia ai le so’ona fa’aaluina o le anoanoa’i o tupe a le malo i ofisa ma tofiga nei, na saunoa lava ‘Olo ma fautuaina le malo, ina ia silasila toto’a ane i le vaega tonu o lo’o maua mai ai tupe – mai le vaega tuma’oti.
A o le fa’anoanoaga lea, ona o le vaega tonu lava lenei e le o ano iai le malo. Tiga lava le tele o ‘au’aunaga e le taitai gafatia e le malo ona fa’atino; ‘au’aunaga masani ma le gaosia o oloa ‘ese’ese; tiga fo’i le tele o avanoa faigaluega o maua ai ae maise o tomai ma agava’a fa’apitoa ua matua tele ai lo latou sao mo le atina’eina o le tamaoaiga o le atunu’u.
Afai lava e fua lo latou aoga, lo latou sao ma le fa’atauaina i le lapopo’a o a latou sao mo le atina’eina o le Manu Samoa, lona uiga e ‘ese le mea ua ‘ave iai le fa’amuamua ma fa’aaoga iai le meaalofa foa’i-fua mai Lagi.
O aso-malolo ma ma faiga-malologa fa’a’umi’umi, isi fa’ata’ita’iga o fa’atiga-ulu mata’utia lea e matua tilofia ai lava le leai o se popolega o le malo i isi tupe fa’aalu fa’aopoopo mo le vaega faiPisinisi.
Lea ua foliga ai, e matua faigofie lava ona fai o fa’ai’uga e a’afia ai tulaga tauTupe, ae le o ni meatotino ia a le malo.